تشخیص بروسلوز (تب مالت) در آزمایشگاه
بروسلوز (تب مالت)
بروسلوز یک عفونت باکتریای و زئونوتیک است. این بیماری توسط باکتریهایی از جنس بروسلا (Brucela) ایجاد میشود. از آنجایی که تظاهرات بیماری شبیه به مشکلات نورولوژیک است، به اسم بیماری هزار چهره نیز شناخته میشود. از همین رو تشخیص بروسلوز در آزمایشگاه حائز اهمیت است.
گونههای عامل بیماری: بروسلا آبورتوس، بروسلا ملیتنسیس، بروسلا سوئیس و بروسلا کانیس
علائم بیماری: تب، سردرد، کمردرد، اسپلنومگالی، درد مفاصل
مهمترین عوارض ناشی از بروسلوز: سقط جنین، التهاب جفت، التهاب بیضه، التهاب اپیدیدیم
روشهای انتقال: پنیر تازه آلوده، شیر غیرپاستوریزه، گوشت نیمه خام، آیروسلها هنگام زایمان
تشخیص برسلوز در آزمایشگاه
کشت میکروبی
جداسازی این باکتری به وسیله کشت میکروبی تا 6 هفته به طول میانجامد. از طرفی احتمال آلودگی پرسنل از طریق آیروسلها در زمان کشت بالاست. از این رو، روش کشت گزینه مناسبی برای تشخیص بروسلوز نمیباشد. حتی در صورت استفاده از کشت میکروبی نمونه مغز استخوان، حساسیت این تست در دوره تب 35-85 درصد است. به همین دلیل باید به دنبال روشهای تشخیصی مناسبتری باشیم.
روشهای سرولوژیک
رایجترین تستهای آزمایشگاهی برای تشخیص این بیماری بررسی وجود آنتیبادی در بدن بیمار است. از این رو آشنایی با پروفایل آنتیبادی در این بیماری اهمیت دارد.
IgM: اولین آنتي بادی تولیدی در این بیماری IgM است. تقریبا در ماه سوم به حداکثر مقدر خود میرسد. این آنتیبادی غیر وابسته به درمان هست و با شروع درمان تغییر محسوسی در میزان آنتیبادی ایجاد نمیکند.
IgG1: با تعویض کلاس آنتیبادی، شاهد حضور IgG در سرم بیماران خواهیم بود. IgG1 بیشترین مقدار از آن را به خود اختصاص میدهد و وابسته به درمان است. و با ادامه روند درمان، این آنتیبادی رو به کاهش میرود.
آنتیبادیهای بلوکان: آنتیبادیهایی که به علت عدم انعطاف مناسب در قسمت لولا توانایی تشکیل شبکههای بزرگ را ندارند و شبکههای کوچکی را تشکیل میدهند. عموما از نوع IgG3,4 هستند.
1) رایت اسلایدی (Wright slide)
یک قطره از آنتیژن به رنگ آبی (ذرات بروسلا آبرتوس کشتهشده) را با یک قطره از سرم بیمار بر روی اسلاید بیرنگ با هم مخلوط میکنیم و در کمتر از 3 دقیقه خوانش را انجام میدهیم. در صورت مشاهده آگلوتیناسیون، نتیجه تست مثبت است. در صورت عدم مشاهده آگلوتیناسیون نتیجه تست منفی و مشکوک است. به علت وجود پدیده Pre-zone و Post-Zone ممکن است تشکیل شبکههای کوچک مانع مشاهده آگلوتیناسیون شود.
پدیده Pre-Zone چیست؟
2) رایت لولهای (Wright Tube)
برای جلوگیری از خطای حاصل از پدیده Pre-zone و Post-Zone از تست رایت لولهای استفاده میشود. در این روش سرم بیمار را به رقتهای متوالی میرسانیم تا با کاهش تدریجی آنتیبادی در واکنش، بهترین رقتها برای تشکیل آگلوتیناسیون را فراهم کنیم.
شماره لوله | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| رقت نهایی | 1/20 | 1/40 | 1/80 | 1/160 | 1/320 | 1/640 | 1/1280 |
رقت آخرین لوله حاوی آگلوتیناسیون به عنوان نتیجه تست گزارش خواهد شد.
طبق رفرنسها تیترهای برابر یا بالاتر از 1/160 به عنوان نتیجه مثبت در نظر گرفته میشود. اما با توجه به تغییرات اپدیمیولوژیک این باکتری (تغییر شیوع از گونه ملیتنسیس به گونه آبرتوس) و نوع ریجنت مورد استفاده، بهتر است نتایح 1/80 نیز در ایران مثبت تلقی شود.
دستورالعمل تست رایت لولهای
3) 2ME-Wright
پس از تشخیص بروسلوز و شروع درمان از این تست برای فالوآپ درمان بیماران میتوان استفاده کرد. در این تست از یک ماده احیاکننده برای تخریب IgM استفاده میشود، به همین علت نتایج تست نشاندهنده میزان IgG در سرم بیمار است. همان آنتیبادی که پاسخ به درمان دارد و در طی درمان مناسب به مرور کاهش مییابد.
در این تست رقتهای 1/40 و بالاتر مثبت در نظر گرفته میشود.
4) کومبس رایت (Combs Wright)
این تست برای شناسایی آنتیبادیهای بلوکان است. همانطور که قبلتر گفته شد آنتیبادیهای بلوکان توانایی تشکیل شبکه آگلوتیناسیون را ندارند و فقط اتصالهای محدود آنتیبادی به آنتیژن رخ میدهد. با افزودن آنتیبادی علیه آنتیبادیهای انسانی (AHA)، کمپلکسهای آنتیبادی- آنتیژن به یکدیگر متصل میشوند. در نتیجه شبکه آگلوتیناسیون قابل مشاهده تشکیل میشود.
در این تست رقتهای 1/80 و بعدتر را مثبت در نظر میگیریم.
منفی کاذب (False Negative)
در بیمارانی که تازه مبتلا به بروسلوز شدهاند به علت تیتر پایین آنتیبادی در سرم و نرسیدن تیتر آنتیبادی به seropositive threshold ممکن است با نتیجه منفی کاذب رو به رو شویم. به همین علت در موارد منفی که علائم بالینی بیمار به نفع بیماریست، تکرار تست بعد از 2 تا 4 هفته توصیه میشود. همچنین در بیمارانی که داروهای سرکوبکنندهي سیستم ایمنی دریافت میکنند یا دارای نقص ایمنی هستند به علت عدم تولید آنتیبادی، نتایج تستهای سرولوژيک به طور کاذب منفی خواهد بود.
مثبت کاذب (False Positive)
در مواردی که تیتر بالای آنتیبادی بدون علائم بیماری مشاهده میشود، عموما شاهد تماس شغلی هستیم. همچنین به علت Cross-reactivity در افرادی که سابقه حصبه، وبا، یرسینیا و…. دارند؛ شاهد نتایج مثبت کاذب هستیم. به علت همین واکنشهای متقاطع رقتهای قبل از 1/40 را منفی در نظر میگیریم.
دیدگاهتان را بنویسید